Rialacha & Nósanna Imeachta

Intreoir

Déanann an tAcht Airgeadais (Achomhairc Chánach), 2015 (“an tAcht 2015”) roinnt athruithe ar an reachtaíocht a rialaíonn éisteacht agus cinneadh achomhairc chánach, go príomha an tAcht Comhdhlúite Cánacha, 1997 (arna leasú) (“Acht 1997”). Samhlaítear le hAcht 2015 go bhféadfaidh na Coimisinéirí Achomhairc (“na Coimisinéirí”) rialacha nósanna imeachta a dhréachtú maidir le haon cheann dá bhfeidhmeanna.

Is é is cuspóir leis an doiciméad seo ná rialacha nósanna imeachta den chineál sin a leagan síos. Den chuid is mó, léiríonn siad seo forálacha an Achta 2015. A mhéid a thugann an reachtaíocht rogha do na Coimisinéirí maidir le hábhair éagsúla, léirítear é seo sna nósanna imeachta freisin.

Is féidir go gcaithfear gnéithe áirithe de na nósanna imeachta seo a choigeartú i bhfianaise na taithí ar a bhfeidhmiú. Coinneoidh na Coimisinéirí na nósanna imeachta seo faoi athbhreithniú ar bhonn leanúnach agus, nuair a mheasann siad gur gá, déanfaidh siad cibé athruithe a measann siad a bheith riachtanach agus iomchuí.

Tá sé i gceist leis na rialacha maidir leis na nósanna imeachta ná achoimre ghinearálta a sholáthar ar an gcur chuige a leanfaidh na Coimisinéirí agus iad ag déileáil le hachomhairc faoi na hAchtanna Cánach. Mar sin féin, caithfear gach achomharc a mheas agus a bhainistiú ar bhonn cás ar chás, agus cinnfidh na Coimisinéirí na céimeanna atá riachtanach agus iomchuí chun cinneadh cothrom agus éifeachtúil gach achomhairc a chinntiú, ag féachaint do na fíricí agus na cúinsí ábhartha go léir.

Agus a bhfeidhmeanna á gcomhlíonadh acu, tá sé d’oibleagáid ar na Coimisinéirí a chinntiú go bhfuil imeachtaí os a gcomhair inrochtana agus cóir, agus go gcaithfear iad a sheoladh chomh dlúsúil agus is féidir. Chomh maith leis sin, éilítear ar na Coimisinéirí imeachtaí a bhainistiú agus a sheoladh ar bhealach a chomhlíonfaidh ionchais réasúnacha bhaill an phobail maidir le (a) foirmiúlacht mhíchuí a sheachaint, agus (b) cur chuige solúbtha a ghlacadh maidir le ceisteanna nós imeachta.

Glacadh le hAchomhairc

Ní mór do cháiníocóir ar mian leis achomharc a dhéanamh i gcoinne cinnidh nó measúnaithe arna dhéanamh ag na Coimisinéirí Ioncaim (“Ioncam”), fógra achomhairc i scríbhinn a chur faoi bhráid an Choimisiúin um Achomhairc Chánach (“an Coimisiún”).
Féadfaidh cáiníocóirí achomharc a chur isteach go leictreonach trí shuíomh Gréasáin an Choimisiúin (www.taxappeals.ie). De rogha air sin, féadfaidh cáiníocóirí achomharc a chur isteach i scríbhinn ar ríomhphost nó tríd an bpost. Tá foirm chun na críche seo ar fáil ar shuíomh Gréasáin an Choimisiúin, agus féadtar í a íoslódáil. Ní mór don cháiníocóir an fhaisnéis uile a shonraítear in Aguisín A (alt 949I (2) den Acht 1997) a áireamh san fhógra achomhairc.

A luaithe is indéanta tar éis an fógra achomhairc a fháil, seolfaidh an Coimisiún cóip den fhógra achomhairc, mar aon leis na doiciméid atá i gceangal leis, chuig na Coimisinéirí Ioncaim. Cuirfear in iúl do na Coimisinéirí Ioncaim go gcaithfear aon agóid i gcoinne glacadh leis an achomharc (ar na forais a shonraítear in alt 949L (1) d’Acht 1997 - féach Aguisín B) a chur in iúl don Choimisiún trí fhógra i scríbhinn, ag rá a gcúis leis an agóid, tráth nach déanaí ná 30 lá tar éis an dáta a seoladh an chóip den fhógra achomhairc chucu.

Déanfar aon fhógra agóide a gheobhaidh an Coimisiún ó na Coimisinéirí Ioncaim a chóipeáil a luaithe is indéanta chuig an Achomharcóir nó le gníomhaire an Achomharcóra, agus tabharfar cuireadh dó freagra i scríbhinn a thabhairt ar fhorais agóide na gCoimisinéirí Ioncaim tráth nach déanaí ná 14 lá tar éis an dáta ar chuir an Coimisiún fógra faoi agóid na gCoimisinéirí Ioncaim.

I gcás nach bhfuarthas fógra agóide ó na Coimisinéirí Ioncaim laistigh den 30 lá a cheadaítear le reacht nó, mar mhalairt rogha, i gcás go bhfuarthas fógra agóide ó na Coimisinéirí Ioncaim agus gur tugadh an deis don Achomharcóir freagairt i scríbhinn don fhógra agóide sin, cinnfidh an Coimisiún ar cheart glacadh leis an achomharc nó nár cheart.

Féadfaidh ball nó baill foirne an Choimisiúin cinneadh a dhéanamh ar cheart glacadh le hachomharc nó nár cheart nó féadfaidh Coimisinéir é a dhéanamh. Mura bhfuil ball nó baill foirne an Choimisiúin cinnte ar cheart glacadh le hachomharc nó nár cheart, déanfaidh Coimisinéir an cinneadh.

Ní dhéanfar cinneadh gan glacadh le hachomharc ach amháin má tá ball nó baill foirne an Choimisiúin nó an Choimisinéara sásta go mbaineann ceann amháin nó níos mó de na nithe seo a leanas:-

ní achomharc bailí an t-achomharc de réir bhrí alt 949J (1) d'Acht 1997, nó
níl substaint ná bunús leis an achomharc, nó
i gcás gur achomharc déanach an t-achomharc, níor comhlíonadh na ceanglais atá liostaithe in Aguisín C (alt 949O d’Acht 1997).

Agus cinneadh á dhéanamh ag ball nó baill foirne an Choimisiúin nó an Choimisinéara ar cheart glacadh le hachomharc nó nár cheart, tabharfaidh siad aird ar na nithe seo a leanas:-

Cé acu ar cuireadh nó nár cuireadh an fhaisnéis a cheanglaítear de réir alt 9491 d’Acht 1997 leis an achomharc, is é sin-

ainm agus seoladh an achomharcóra agus, nuair is ábhartha, an duine atá ag gníomhú faoi údarás an Achomharcóra i ndáil leis an achomharc;
uimhir PSP nó uimhir thagartha cánach an Achomharcóra, mar is iomchuí;
an t-ábhar achomhairc a bhfuil an t-achomharc á dhéanamh ina leith;
foras an achomhairc, lena n-áirítear go leor mionsonraí chun go mbeidh na Coimisinéirí in ann an foras sin a thuiscint;
deimhniú gur comhlíonadh aon réamhchoinníollacha reachtúla maidir le hachomharc a dhéanamh;
cóip den fhógra ó na Coimisinéirí Ioncaim i leith na nithe is ábhar don achomharc; agus,
más achomharc déanach an t-achomharc, an chúis ar cuireadh bac ar an Achomharcóir an t-achomharc a dhéanamh laistigh den tréimhse ama a cheadaítear le reacht.

Aon fhógra agóide a fuarthas ó na Coimisinéirí Ioncaim agus mionsonraí maidir le foras na hagóide laistigh de.

Aon fhreagra ar fhógra agóide na gCoimisinéirí Ioncaim a fuarthas ón Achomharcóir nó ó ghníomhaire an Achomharcóra.

Lena chinneadh ar cheart glacadh le hachomharc déanach nó nár cheart, féadfaidh na Coimisinéirí cibé fiosrúcháin a dhéanamh a measann siad a bheith riachtanach nó iomchuí, agus féadfaidh siad éisteacht a reáchtáil chun é sin a dhéanamh.

Tabharfar fógra i scríbhinn don Achomharcóir nó do ghníomhaire an Achomharcóra agus do na Coimisinéirí Ioncaim maidir le cinneadh gan glacadh le hachomharc, agus sonróidh an fógra an chúis/na cúiseanna nár glacadh leis an achomharc.

Féadfaidh na Coimisinéirí a dheimhniú gur cinneadh críochnaitheach é cinneadh gan glacadh le hachomharc agus, má dhéanann siad amhlaidh, beidh an cinneadh sin críochnaitheach agus dochloíte.

Sonrú Cáis

Nuair a ghlacfar le hachomharc, féadfaidh na Coimisinéirí a ordú don Achomharcóir agus / nó do na Coimisinéirí Ioncaim cibé faisnéis (“Sonrú Cáis”) a bhaineann leis an ábhar faoi achomharc mar a shonraítear sa treoir a sholáthar dó.

I gcás ina dtabharfar treoir den chineál sin, sonróidh sé an t-am a mbeidh an Sonrú Cás le tabhairt. De ghnáth is tréimhse [3 - 6 seachtaine] an t-am a cheadófar, ach féadfar an tréimhse seo a ghiorrú nó a fhadú i gcás go gceapann na Coimisinéirí gur cuí nó gur gá déanamh amhlaidh. Ar a bharr sin, féadfaidh na Coimisinéirí a ordú go soláthrófar na Sonruithe Cáis ó na páirtithe in achomharc in ord ar leith.

D’fhéadfadh na nithe seo a leanas a bheith san áireamh san fhaisnéis a lorgaítear i Sonrú Cáis:-

achoimre ar na fíricí ábhartha;
liosta agus cóipeanna d'aon doiciméad scríofa, a bhfuil sé ar intinn ag an bpáirtí brath orthu nó a bhfuil sé ar intinn ag an bpáirtí iad a chur ar fáil sna himeachtaí;
mionsonraí gairide maidir le haon fhinné a bhféadfadh an páirtí a iarraidh air/uirthi fianaise a thabhairt sna himeachtaí;
mionsonraí maidir leis na forálacha reachtúla a mbeifear ag brath orthu;
mionsonraí maidir leis an gcásdlí a mbeifear ag brath orthu;
cibé acu an aontaíonn an páirtí nó nach n-aontaíonn sé le doiciméid agus fógraí a chur ar fáil trí r-phost nó trí mhodhanna leictreonacha eile;
cibé acu an aontaíonn an páirtí nó nach n-aontaíonn sé go ndéanfar an t-achomharc a chinneadh gan éisteacht;
meastachán an pháirtí ar an bhfad is dócha go mairfidh an éisteacht;
cibé acu an mian leis an bpáirtí nó nach mian leis go n-éistfí leis an éisteacht, nó cuid shonraithe di in camera; agus,
cibé acu an measann an páirtí nó nach measann sé an t-ábhar atá á achomharc a réiteach trí chomhaontú leis an bpáirtí eile.

Ní mór Sonrú Cáis páirtí (lena n-áirítear gach doiciméad atá i gceangal leis) a chur ar fáil don Choimisiún laistigh den tréimhse ama shonraithe. Ní mór don pháirtí a thugann an Sonrú Cáis don Choimisiún cóip den Sonrú Cáis agus gach doiciméad atá i gceangal leis a chur ar fáil don pháirtí eile ag an am céanna, agus caithfidh sé a dhearbhú i scríbhinn don Choimisiún go ndearnadh é seo.

Comhdháil Bainistíochta Cásanna

Áirítear leis an Acht roinnt forálacha atá dírithe ar chabhrú le himeachtaí a chur i gcrích go gasta agus go cothrom, lena n-áirítear an ceart do na Coimisinéirí a ordú go dtionólfar cruinniú, ar a dtugtar comhdháil bainistíochta cásanna, chun cabhrú le cás a chur chun cinn. Nuair a eagraítear comhdháil den chineál sin, de ghnáth socróidh an Coimisinéir dáta agus am do chomhdháil bainistíochta cásanna tosaigh tar éis an Sonrú Cáis a fháil, agus cuirfear é sin in iúl do na páirtithe 14 lá ar a laghad roimh am agus dáta na héisteachta.

Féadfaidh na Coimisinéirí cibé comhdhálacha bainistíochta cásanna eile a measann siad a bheith riachtanach nó inmhianaithe a thionól agus é mar aidhm acu críoch na n-imeachtaí a chinntiú ar bhealach atá cóir agus tapa.

Iarrfaidh na Coimisinéirí ar na páirtithe san achomharc fógra a thabhairt dóibh i scríbhinn tráth nach déanaí ná 7 lá roimh an dáta a socraíodh le haghaidh comhdhála faoi aon iarratas ar threoracha atá beartaithe ag an bpáirtí, lena n-áirítear ráiteas gairid ar an bhforas faoina n-áitíonn an páirtí go bhfuil treoracha den sórt sin riachtanach agus iomchuí chun an t-achomharc a eagrú go cóir agus go héifeachtúil.

Cuirfidh páirtí a thugann fógra do na Coimisinéirí go bhfuil sé ar intinn aige iarratas a dhéanamh ar threoir nó ar threoracha cóip den fhógra sin a thabhairt don pháirtí eile ag an am céanna, agus dearbhóidh sé i scríbhinn don Choimisiún go ndearnadh é sin.

I gcás ina measann na Coimisinéirí go bhfuil sé iomchuí, agus i gcás ina n-aontaíonn na páirtithe, féadfaidh na Coimisinéirí cead a thabhairt an chomhdháil tosaigh agus aon chomhdháil ina dhiaidh sin a reáchtáil trí nasc teileachumarsáide oiriúnach, gan gá do na páirtithe a bheith i láthair go pearsanta.

Treoracha

Féadfaidh na Coimisinéirí ag am ar bith le linn achomhairc (lena n-áirítear ag comhdháil bainistíochta cásanna nó ina dhiaidh sin) cibé treoracha a thabhairt do na páirtithe a bhaineann le stiúradh nó eagrú an achomhairc a gcreideann siad a bheith riachtanach nó iomchuí. Tugtar samplaí de threoracha den sórt sin in Aguisín D.

Deimhneofar aon treoir a thabharfaidh na Coimisinéirí trí fhógra i scríbhinn faoin treoir do na páirtithe agus d'aon duine eile lena mbaineann, agus sonróidh an fógra i scríbhinn an t-am a cheadófar leis an treoir a chomhlíonadh.

Féadfaidh aon pháirtí a áitíonn nár cheart go mbeadh treoir tugtha ag na Coimisinéirí, nó gur cheart treoir a leasú, comhairle a lorg ó na Coimisinéirí chun treoir a tugadh a chur ar leataobh, a chur ar fionraí nó a leasú. Ní mór aon iarratas den sórt sin a dhéanamh i scríbhinn chuig na Coimisinéirí agus a chóipeáil chuig an bpáirtí nó na páirtithe eile san achomharc, agus ní mór sin a dhéanamh tráth nach déanaí ná 14 lá tar éis do na Coimisinéirí fógra i scríbhinn a thabhairt faoin treoir. Sonrófar san fhógra i scríbhinn faoin iarratas na forais ar a n-áitíonn an páirtí gur cheart an treoir a chur ar leataobh nó a chur ar fionraí nó a leasú.

I gcás gur mhainnigh páirtí cloí chun sástacht na gCoimisinéirí le treoir a thug siad maidir le hachomharc a stiúradh nó a eagrú, féadfaidh na Coimisinéirí an t-achomharc a dhíbhe de réir fhorálacha alt 949AV d’Acht 1997.

Cinneadh gan Éisteacht

I gcás ina measann na Coimisinéirí gur cuí cinneadh gan éisteacht a dhéanamh ar ábhar atá faoi achomharc, tabharfaidh siad fógra i scríbhinn do na páirtithe go bhfuil sé ar intinn acu déanamh amhlaidh.

I gcás, laistigh de 21 lá ón bhfógra sin, nár iarr ceachtar páirtí i scríbhinn go ndéanfaí éisteacht a reáchtáil roimh bhreithniú, féadfaidh na Coimisinéirí cinneadh a dhéanamh ar an ábhar gan éisteacht a reáchtáil.

Achomhairc a ardaíonn ceisteanna coitianta nó gaolmhara

I gcás ina dtagann cásanna chun cinn inar mian leis na Coimisinéirí aird a thabhairt ar bhreithiúnas nó ar bhreithiúnais a rinne siad roimhe seo maidir le hachomharc a d’ardaigh ceisteanna coitianta nó gaolmhara, agus / nó an t-achomharc nua a bhreithniú i bhfianaise an bhreithiúnais roimhe seo gan éisteacht a reáchtáil, ní mór dóibh:-

cóip d'aon bhreithiúna(i)s ábhartha roimhe seo (a atheagraíodh go cuí i gcás inar éisteadh an t-achomharc roimhe seo go hiomlán nó go páirteach in camera) chuig na páirtithe, agus
a iarraidh ar na páirtithe a rá i scríbhinn laistigh de 21 lá cibé acu an ndéanann siad, nó nach ndéanann siad agóid i gcoinne na gCoimisinéirí maidir leis an gcinneadh/na breithiúnais a rinneadh roimhe sin agus /nó ar mian leo go ndéanfadh na Coimisinéirí éisteacht a reáchtáil.

Ní mór do pháirtí atá ag agóid i gcoinne an bhealaigh ghníomhaithe atá beartaithe ag na Coimisinéirí an foras atá le hagóid den chineál sin a leagan amach i scríbhinn.

Agus cinneadh á dhéanamh acu ar cheart aird a thabhairt ar bhreithiúnas nó ar bhreithiúnais a rinne siad roimhe maidir le hachomharc a d’ardaigh ceisteanna coitianta nó gaolmhara, agus / nó an t-achomharc nua a bhreithniú i bhfianaise an bhreithiúnais roimhe sin gan éisteacht a reáchtáil, tabharfaidh na Coimisinéirí aird ar aon agóidí a dhéanfaidh na páirtithe agus na cúiseanna a chuireann siad chun tosaigh ina leith, ach ní bheidh siad faoi cheangal acu sin.

Éisteacht le hachomhairc

Socróidh na Coimisinéirí an t-am agus an t-ionad le hachomharc a éisteacht agus cuirfear é sin in iúl do na páirtithe 14 lá ar a laghad roimh an am agus an dáta a shocrófar amhlaidh, ach amháin nuair a éilíonn na himthosca a mhalairt.

Reáchtálfar gach éisteacht le hachomharc go poiblí ach amháin:-

nuair atá treoir tugtha ag na Coimisinéirí de bhun alt 949Y (2) d'Acht 1997 gur chóir an t-achomharc nó cuid shonraithe de a éisteacht in camera, nó
i gcás gur aontaigh na Coimisinéirí le hiarratas ó Achomharcóir a rinne iarratas de bhun alt 949Y (3) (a) d'Acht 1997 ar threoir gur chóir an t-achomharc nó cuid shonraithe de a éisteacht in camera, nó
i gcás gur aontaigh na Coimisinéirí le hiarratas ó Achomharcóir a rinne iarratas de bhun alt 949Y (3) (a) d'Acht 1997 ar threoir gur chóir an t-achomharc nó cuid shonraithe de a éisteacht in camera.

Reáchtálfar éisteacht achomhairc de réir na bhforálacha atá leagtha amach in Aguisín E (ailt 949X go 949AF d’Acht 1997 agus na hailt sin san áireamh).

Cinntí

Tabharfaidh na Coimisinéirí a gcinneadh ar achomharc a luaithe is indéanta tar éis dóibh a gcinneadh ar an achomharc sin a chríochnú agus cuirfidh siad, nuair is féidir, comhairle ar na páirtithe tar éis éisteacht a thabhairt i gcrích faoi cé chomh fada ar dócha a thógfaidh sé chun an t-achomharc a bhreithniú.

Tabharfaidh na Coimisinéirí, laistigh de 21 lá tar éis dóibh an t-achomharc a bhreithniú, fógra i scríbhinn do na páirtithe faoina gcinneadh. Áireofar an méid seo a leanas san fhógra:

(a) an cinneadh,

(b) ráiteas ar chinntí fíorais ábhartha na gCoimisinéirí,

(d) ainm an achomharcóra, agus

(e) an dáta a rinneadh an cinneadh.

Cuirfidh na Coimisinéirí comhairle ar fáil do na páirtithe freisin faoin am ar féidir, agus faoin mbealach ar féidir, aon cheart achomhairc i gcoinne an chinnidh a fheidhmiú trí chás sonraithe leis an Ard-Chúirt.

Foilseoidh na Coimisinéirí tuarascáil ar an gcinneadh ar shuíomh Gréasáin an Choimisiúin laistigh de 90 lá ón bhfógra a chur in iúl do na páirtithe i scríbhinn de réir fhorálacha alt 949AJ (5) d'Acht 1997.

Cásanna Sonraithe

Ach amháin i gcás ina bhforáiltear le foráil de na hAchtanna go bhfuil cinneadh na gCoimisinéirí le bheith críochnaitheach agus dochloíte, féadfaidh páirtí atá míshásta le cinneadh ó na Coimisinéirí mar go measann siad é a bheith mícheart ar phointe dlí, a cheangal ar na Coimisinéirí trí fhógra i scríbhinn Cás Sonraithe a chur in iúl agus a shíniú le haghaidh Thuairim na hArd-Chúirte.

Ba chóir an fógra i scríbhinn sin a thabhairt do na Coimisinéirí, agus é a chóipeáil chuig aon pháirtí eile san achomharc, tráth nach déanaí ná 21 lá ón dáta a cuireadh an cinneadh in iúl do na páirtithe, agus ní mór dó an dóigh ar leith a mheastar go bhfuil an cinneadh mícheart sa dlí a chur in iúl.

Ar fhógra i scríbhinn den sórt sin a fháil, ullmhóidh na Coimisinéirí dréacht-Chás Sonraithe a luaithe is indéanta ina mbeidh an méid seo a leanas:

(i) cinntí fíorais ábhartha na gCoimisinéirí,

(ii) achoimre ar argóintí na bpáirtithe,

(iii) an cásdlí a bhfuil na páirtithe ag brath air,

(iv) cinneadh na gCoimisinéirí agus an fáth gur shocraigh siad ar an gcinneadh sin, agus

(v) an pointe dlí ar a n-iarrtar tuairim na hArd-Chúirte.

Cuirfidh na Coimisinéirí an dréacht ar fáil do na páirtithe chomh maith le fógra ag tabhairt le fios go bhféadfaidh siad uiríll a dhéanamh i scríbhinn maidir leis an dréacht laistigh de thréimhse 21 lá. Caithfidh aon pháirtí a dhéanann uiríll den sórt sin cóip den uiríll sin a thabhairt do gach páirtí eile san achomharc.

Agus aird á tabhairt acu ar aon uiríll a fuarthas ó na páirtithe, ach gan a bheith faoi cheangal mar sin, déanfaidh na Coimisinéirí an Cás Sonraithe a chomhlánú agus a shíniú a luaithe is indéanta, ach ar aon chuma tráth nach déanaí ná trí mhí ón dáta a d’iarr an páirtí míshásta ar na Coimisinéirí an Cás Sonraithe a chur in iúl agus a shíniú. Seolfar an Cás Sonraithe comhlánaithe agus sínithe láithreach chuig na páirtithe.

I gcás ina seolann an Ard-Chúirt an cás sonraithe ar ais chuig na Coimisinéirí lena leasú, leasóidh na Coimisinéirí an cás sonraithe dá réir.

Socruithe Idirthréimhseacha

Éistfear agus socrófar achomhairc a bhí ann cheana díreach roimh an dáta tosaithe (21 Márta 2016) de réir na bhforálacha idirthréimhseacha atá in Acht 2015.

Is é an riail ghinearálta a bhaineann le hachomhairc den sórt sin (mar atá leagtha amach in alt 27 (2) d’Acht 2015) ná, i gcás go mbeidh céim nós imeachta amháin nó níos mó faoin seanphróiseas achomhairc fós le glacadh roimh 21 Márta 2016, go ndéanfar céimeanna den chineál céanna a ghlacadh faoin bpróiseas nua achomhairc in áit iad siúd a mbeidh go fóill ann faoin seanphróiseas.

Maidir le haon iarratais achomhairc a dhéanfar an 21 Márta 2016 nó ina dhiaidh sin, beidh feidhm ag na socruithe nua chun achomhairc den sórt sin a phróiseáil ina n-iomláine (alt 23 d’Acht 2015).

Beidh feidhm ag roinnt socruithe speisialta i gcúinsí ar leith (achomhairc i gcoinne diúltú, achomhairc dhéanacha agus cásanna inar cuireadh tús le héisteachtaí roimh 21 Márta 2016) agus déanfar iad sin a phróiseáil mar atá leagtha amach sna hailt seo a leanas.

Achomhairc i gcoinne diúltú

I gcúinsí roimh 21 Márta 2016:

nuair a dhiúltaigh na Coimisinéirí Ioncaim iarratas ar achomharc, agus
nuair nach bhfuil achomharc déanta ag an duine atá ag iarraidh an t-achomharc a dhéanamh i gcoinne an diúltaithe faoi alt 933 (1) (c) d'Acht 1997, agus
nuair nach bhfuil na 15 lá a cheadaíonn an t-alt sin don iarratasóir achomharc a dhéanamh i gcoinne an diúltaithe imithe in éag go fóill,

ansin, a fhad agus a fhanfaidh aon cheann de na 15 lá, féadfaidh an t-iarratasóir an diúltú a achomharc chuig na Coimisinéirí agus, i gcás ina ndéanfaidh an duine amhlaidh i scríbhinn chuig na Coimisinéirí, beidh feidhm ag an bpróiseas a leagtar amach in alt 933 (1) (d) d’Acht 1997 (féach Aguisín F) go dtí go mbeidh cinneadh déanta ag na Coimisinéirí an t-achomharc a ghlacadh nó a dhiúltú.

I gcás nár dhiúltaigh na Coimisinéirí Ioncaim d’iarratas achomhairc faoi alt 933 (1) (b) d’Acht 1997 nó i gcás gur chinn na Coimisinéirí achomharc a cheadú i gcoinne cinnidh ó na Coimisinéirí Ioncaim faoi alt 933 (1) (d), déanfar an t-achomharc a phróiseáil de réir alt 27 (2) d’Acht 2015, mar atá achoimrithe in alt [48] thuas.

Achomhairc dhéanacha

Beidh feidhm ag socruithe idirthréimhseacha comhchosúla leis an méid thuas freisin maidir le hachomhairc dhéanacha agus diúltú na gCoimisinéirí Ioncaim glacadh le hachomhairc den chineál sin.

I gcúinsí, roimh 21 Márta 2016:

Nuair a dhiúltaigh na Coimisinéirí Ioncaim iarratas ar achomharc déanach faoi alt 933 (7) (c) nó (f) d'Acht 1997, agus
nuair nach bhfuil achomharc déanta ag an duine atá ag iarraidh an t-achomharc a dhéanamh i gcoinne an diúltaithe faoi na hailt thuas, agus
nuair nach bhfuil na 15 lá a cheadaíonn [na hailt sin] don iarratasóir achomharc a dhéanamh i gcoinne an diúltaithe imithe in éag ar nó roimh an dáta tosaithe,

ansin, a fhad agus a fhanfaidh aon cheann de na 15 lá, féadfaidh an t-iarratasóir an diúltú a achomharc chuig na Coimisinéirí agus, i gcás ina ndéanfaidh an duine amhlaidh i scríbhinn chuig na Coimisinéirí, beidh feidhm ag an bpróiseas a leagtar amach in alt 9490 d’Acht 1997 ( féach Aguisín G) go dtí go mbeidh cinneadh déanta ag na Coimisinéirí an t-achomharc a ghlacadh nó a dhiúltú.

Sa chás gur dhiúltaigh na Coimisinéirí Ioncaim glacadh leis an achomharc déanach agus go ndearnadh achomharc i gcoinne an diúltaithe chuig na Coimisinéirí roimh 21 Márta 2016, ach nár chinn na Coimisinéirí fós ar cheart glacadh leis an achomharc déanach nó nár cheart, ansin beidh feidhm leis an bpróiseas nua atá mionsonraithe in Aguisín G.

I gcás nár dhiúltaigh na Coimisinéirí Ioncaim d’iarratas ar achomharc déanach faoi alt 933 (7) (b) nó (e) d’Acht 1997, nó i gcás inar chinn na Coimisinéirí achomharc a cheadú i gcoinne chinneadh ó na Coimisinéirí Ioncaim faoi alt 933 (7) (c) nó (f), déanfar an t-achomharc a láimhseáil ina dhiaidh sin de réir alt 27 (2) d’Acht 2015 mar atá achoimrithe in alt 48 thuas.

Achomhairc atá ann cheana a phróiseáil

Mar a léirítear i mír 48 thuas, is é an riail ghinearálta a bheidh i bhfeidhm maidir le cásanna achomhairc atá ann cheana faoi alt 27 (2) d’Acht 2015, i gcás go mbeidh céim nós imeachta amháin nó níos mó faoin seanphróiseas achomhairc le glacadh roimh 21 Márta. 2016, déanfar céimeanna den chineál céanna a ghlacadh faoin bpróiseas achomhairc nua in áit iad siúd a bheidh ann go fóill faoin seanphróiseas. Maidir le haon iarratais achomhairc a dhéanfar an 21 Márta 2016 nó ina dhiaidh sin, beidh feidhm ag na socruithe nua chun achomhairc den sórt sin a phróiseáil ina n-iomláine (alt 23 d’Acht 2015).

Mar sin féin, tá eisceachtaí ann maidir leis an riail ghinearálta a bheidh i bhfeidhm i gcás ina gcuirfear tús le héisteacht achomhairc roimh 21 Márta 2016

Nuair, roimh 21 Márta 2016,

a cuireadh tús le héisteacht ach níl sí críochnaithe go fóill,
atá éisteacht críochnaithe ach níl cinneadh déanta go fóill, nó
atá cinneadh déanta ach níl an tréimhse 10 lá inar féidir leis an achomharcóir fógra a thabhairt ag iarraidh go n-athbhreithneoidh Breitheamh Cúirte Cuarda an t-achomharc imithe in éag,

féadfaidh achomharcóir, tar éis do na Coimisinéirí cinneadh a dhéanamh ar an achomharc, iarraidh ar Bhreitheamh Cúirte Cuarda an t-achomharc a athéisteacht faoin seanphróiseas achomhairc.

I gcás nár cuireadh tús le héisteacht achomhairc a bhí ann cheana roimh 21 Márta 2016, ní bheidh sé de cheart ag an achomharcóir athéisteacht a iarraidh ó Bhreitheamh Cúirte Cuarda faoin seanphróiseas achomhairc.

Nuair, roimh 21 Márta 2016:

a cuireadh tús le héisteacht ach níl sí críochnaithe go fóill, nó
atá éisteacht críochnaithe ach níl cinneadh déanta go fóill,

agus i gcás ina ndearna Coimisinéir nach bhfuil i seilbh oifige níos mó an éisteacht, ansin déanfar an t-achomharc a éisteacht as an nua, nó mar mhalairt air sin, breithneofar air gan éisteacht ó Choimisinéir eile. Is faoi rogha na gCoimisinéirí amháin a bheidh an cinneadh maidir le cén rogha a ghlacfar. A luaithe agus a bheidh an chéim seo críochnaithe, beidh feidhm ag an gcéad chéim eile den chineál céanna den phróiseas achomhairc nua maidir leis an achomharc.

Cásanna sonraithe nár críochnaíodh agus nár síníodh

Tá feidhm ag an riail ghinearálta idirthréimhseach maidir le hachomhairc trí chás sonraithe leis an Ard-Chúirt a d’iarr páirtí ach nár comhlánaíodh agus nár síníodh an 21 Márta 2016 toisc nach bhfuil an Coimisinéir a chinn an t-achomharc i seilbh oifige níos mó. I gcúinsí den sórt sin, leanfaidh an t-achomharc faoin bpróiseas nua achomhairc agus féadfaidh Coimisinéir atá ar sheirbhís an cás sonraithe a chomhlánú agus a shíniú. Mar sin féin, tá céimeanna áirithe mar atá leagtha amach thíos le glacadh ag na Coimisinéirí ar dtús.

I gcás nach bhfuil cás sonraithe críochnaithe agus sínithe roimh 21 Márta 2016, iarrfaidh na Coimisinéirí trí fhógra i scríbhinn ar na páirtithe san achomharc a chur in iúl [laistigh de 6 seachtaine ón bhfógra] cibé acu is mian leo nó nach mian leo go ndéanfadh na Coimisinéirí an t-achomharc a athéisteacht nó dul ar aghaidh le comhlánú an cháis shonraithe. I gcás go roghnaíonn an dá pháirtí rogha amháin nó rogha eile, glacfaidh na Coimisinéirí an rogha sin.

Más rud é, laistigh den [6 seachtaine], réamhráite, nár luaigh an dá pháirtí an rogha chéanna maidir le rogha amháin nó rogha eile, agus, roimh an dáta tosaithe, bhí an dréachtchás sonraithe le comhaontú ag na páirtithe ach níor tharla sé sin , ansin iarrfaidh na Coimisinéirí, a luaithe is indéanta, ar na páirtithe trí fhógra i scríbhinn, laistigh de thréimhse ama a shonraítear san fhógra sin, iarracht a dhéanamh téarmaí dréachtcháis sonraithe a chomhaontú agus iad sin a chur faoi bhráid na gCoimisinéirí. Sa chás nach n-aontaíonn na páirtithe téarmaí dréachta den sórt sin agus go gcuirfidh siad isteach é laistigh den tréimhse a shonraítear, comhlánóidh na Coimisinéirí an cás sonraithe agus síneoidh siad é, agus cuirfear comhairle san fhógra sin ar na páirtithe dá réir.

I gcás ina gcomhaontaíonn na páirtithe téarmaí dréachtcháis sonraithe agus a cuireadh faoi bhráid na gCoimisinéirí, comhlánóidh na Coimisinéirí an cás sonraithe agus síneoidh siad é ach féadfaidh siad an dréacht a mhodhnú de réir mar a mheasann siad is cuí sa phróiseas.

Ní mór don pháirtí a d’iarr an cás sonraithe a chur faoi bhráid na hArd-Chúirte.

Féadfaidh an Ard-Chúirt a ordú go ndéanfaidh na Coimisinéirí an t-achomharc a ath-éisteacht.

Cumarsáid trí mhodhanna leictreonacha

Aon doiciméad nó fógra i scríbhinn atá de dhíth a thabhairt nó a chur ar fáil de réir na gcóras agus na nósanna imeachta seo, féadfar, mura ndéanfaidh páirtí agóid nó má ordaíonn na Coimisinéirí a mhalairt, é sin a thabhairt nó a chur ar fáil do pháirtí nó do na Coimisinéirí ar ríomhphost nó trí cibé modhanna leictreonacha eile a cheadóidh na Coimisinéirí ó am go ham.

Achomhairc chuig an gCoimisiún Achomhairc Chánach agus Nós Imeachta Comhaontaithe Frithpháirtigh

Ní mheastar go dtabharfaí faoi nós imeachta comhaontaithe frithpháirtigh (MAP) i gcomhthráth le himeachtaí achomhairc os comhair an TAC. Mar sin féin féadfaidh cáiníocóir iarratas ar chúnamh MAP a chur isteach fad a bheidh na himeachtaí achomhairc ar siúl. In achomhairc i gcás ina roghnaíonn an t-achomharcóir MAP a lorg, ba cheart don achomharcóir scríobh chuig an gCoimisiún Achomhairc Chánach (TAC) ag lorg bac ar an achomharc ar an mbonn seo, ag tabhairt le fios cibé acu an bhfuil nó nach bhfuil an t-iarratas ar bhac á dhéanamh ar thoiliú an dá pháirtí san achomharc. Féachfaidh an TAC le freastal ar iarratais a dhéantar ar thoiliú an dá pháirtí. Cé nach bhfuil dlínse ag an TAC faoi láthair bac ar feadh tréimhse éiginnte a dheonú nó dul ar atráth go ginearálta, féachfaidh sé le freastal ar iarraidh ar bhac de réir alt 949W TCA 1997. Tabhair faoi deara go mbeidh achomharc ar bhac chun nós imeachta MAP a éascú faoi réir athbhreithniú tréimhsiúil ag an gCoimisiún Achomhairc Chánach.

I gcásanna ina ndearna an TAC cinneadh in achomharc, féadfaidh cáiníocóir cúnamh MAP a iarraidh ó Údarás Inniúil na hÉireann sna Coimisinéirí Ioncaim (nasc le treoir foilsithe ag na Coimisinéirí Ioncaim https://www.revenue.ie/en/tax-professionals/tdm/income-tax-capital-gains-tax-corporation-tax/part-35/35-02-08.pdf). Mar sin féin, ní féidir leis an Údarás Inniúil maolú sa MAP ó chinneadh ón TAC nó ón gcúirt is airde ina n-éistear an cás.

Aguisín A

Faisnéis a chaithfear a shonrú i bhfógra achomhairc

Foráiltear le halt 949I (2) de TCA 1997 mar a cuireadh isteach le halt 34 d'Acht 2015 mar a leanas:

(2) Sonróidh fógra achomhairc—

(a) ainm agus seoladh an achomharcóra agus, nuair is ábhartha, an duine atá ag gníomhú faoi údarás an Achomharcóra i ndáil leis an achomharc,

(b) i gcás achomharcóra ar duine aonair é, a

(h)uimhir seirbhíse poiblí pearsanta (de réir bhrí alt 262 den

Acht Comhdhlúthaithe Leasa Shóisialaigh 2005) nó, i gcás aon duine eile, cibé acu de na huimhreacha i leith an duine a shonraítear

i míreanna (b) agus (c) den sainmhíniú ar ‘uimhir thagartha cánach’

is iomchuí in alt 885 (1),

(d) foras an achomhairc ina bhfuil go leor mionsonraí le go mbeidh na Coimisinéirí Achomhairc in ann an foras a thuiscint, agus

(e) aon ábhair eile a shonraíonn, de thuras na huaire, na Coimisinéirí Achomhairc chun críche an fho-áilt seo.

(3) I gcás go n-éilíonn forálacha na nAchtanna a bhaineann leis an achomharc

go gcomhlánófar coinníollacha a shonraítear sna forálacha sin sula bhféadfaidh achomharc a dhéanamh, cuirfidh fógra achomhairc in iúl cibé acu ar comhlánaíodh na coinníollacha sin nó nár comhlánaíodh

(4) I gcás gur achomharc déanach atá i gceist, cuirfear in iúl san fhógra achomhairc an

an fáth ar cuireadh cosc ar an achomharcóir an t-achomharc a dhéanamh laistigh de

tréimhse a shonraítear sna hAchtanna chun é sin a dhéanamh.

(5) Ceanglófar cóip den fhógra a fuarthas ó na Coimisinéirí Ioncaim

(is é sin le rá, an fógra i leith na nithe

atá mar ábhar don achomhairc) le fógra achomhairc.

(6) Ní bheidh páirtí i dteideal brath, le linn na n-imeachtaí, ar aon

fhoras achomhairc nach sonraítear san fhógra achomhairc mura bhfuil

na Coimisinéirí Achomhairc sásta nach bhféadfadh an foras

a bheith luaite go réasúnach san fhógra.

Aguisín B

Foras do na Coimisinéirí Ioncaim dul i gcoinne achomharc a dhéanamh

Foráiltear le halt 949L (2) d’Acht 1997 mar a cuireadh isteach le halt 34 d'Acht 2015 mar a leanas:

949L.

(1) Nuair a mheasann na Coimisinéirí Ioncaim—

(a) nach achomharc bailí é achomharc, nó

(b) nár chloígh an t-achomharcóir le ceanglais alt 949O,

féadfaidh siad fógra i scríbhinn agóid i gcoinne an achomhairc a chur chuig na Coimisinéirí Achomhairc agus míneoidh an fógra sin an chúis lena n-agóid.

Maidir le halt 949L(1)(a) thuas, foráiltear le halt 949J(1) mar a cuireadh isteach le halt 34 d’Acht 2015 mar a leanas:

949J.

(1) Chun críocha na Coda seo, beidh achomharc ina achomharc bailí má—

(a) dhéantar é i ndáil le hábhar inachomhairc, agus

(b) dhéantar aon choinníollacha a éilítear (de réir fhorálacha na nAchtanna ábhartha don achomharc lena mbaineann) a shásamh, sular féidir achomharc a dhéanamh,

Aguisín C

An foras chun glacadh le hachomharc déanach

Foráiltear le halt 949O d’Acht 1997 mar a cuireadh isteach le halt 34 d'Acht 2015 mar a leanas:

949O.

(1) Féadfaidh na Coimisinéirí Achomhairc glacadh le hachomharc déanach má —

(a) tá siad sásta—

(i) gur cuireadh cosc ar an achomharcóir trí neamhláithreacht, breoiteacht nó cúis réasúnach eile an t-achomharc a dhéanamh laistigh den tréimhse a shonraítear leis na hAchtanna chun an t-achomharc sin a dhéanamh, agus

(ii) go ndearnadh an t-achomharc ina dhiaidh sin gan moill neamh-réasúnta, agus

(b) go ndéantar an t-achomharc laistigh de thréimhse 12 mhí tar éis dheireadh na tréimhse a shonraítear sna hAchtanna chun an t-achomharc sin a dhéanamh.

(2) in ainneoin na tréimhse a shonraítear i mír (b) d'fho-alt (1) maidir le hachomharc a dhéanamh, go bhféadfaidh na Coimisinéirí Achomhairc glacadh le hachomharc a dhéanfar tar éis dheireadh na tréimhse sin i gcás ina mbeidh feidhm ag mír (a) den fho-alt sin, agus—

(a) go ndearnadh aon tuairisceán ar ar ceanglaíodh é a sheachadadh ar na Coimisinéirí Ioncaim a sheachadadh faoi na hAchtanna mar is ceart, agus

(b) gur comhlánaíodh an ceanglas i bhfo-alt (3) (a) nó (b) (nó iad araon de réir mar a bheidh).

(3) gur riachtanas iad gach ceann de na nithe seo a leanas a luaitear i bhfo-alt (2) (b) —

(a) i gcás, i dtuairim na gCoimisinéirí Achomhairc, nach leor an tuairisceán dá dtagraítear i bhfo-alt (2) (a) le gur féidir cinneadh a dhéanamh ar an achomharc, cibé faisnéis eile a mheasann na Coimisinéirí Achomhairc a chuirfeadh ar a gcumas cinneadh a dhéanamh ar an achomharc a dhéanamh gan aon mhoill mhíchuí a bheith curtha ar fáil, agus

(b) i gcás go ndéantar achomharc i gcoinne measúnaithe, íocadh aon cháin a ghearrann an measúnú mar aon le haon ús ar an gcáin inmhuirir sin faoi —

(i) alt 1080,

(ii) alt 159D den Acht Comhdhlúite Dleachtanna Stampa 1999,

(iii) alt 103 den Acht Airgeadais 2001,

(iv) alt 51 den Acht Comhdhlúite Cánach Fáltas Caipitiúil 2003,

(v) alt 114 den Acht um Chomhdhlúthú Cánach Breisluacha 2010, nó

(vi) alt 149 den Acht Airgeadais (Cáin Mhaoine Áitiúil) 2012, mar a bheidh, tráth a dhéantar an t-achomharc.

(4) Chun chríocha cinneadh a dhéanamh ar cheart glacadh le hachomharc déanach, féadfaidh na Coimisinéirí Achomhairc cibé fiosrúcháin a measfaidh siad a bheith riachtanach nó iomchuí agus féadfaidh siad é sin a dhéanamh trí éisteacht a reáchtáil.

(5) Ní dhéanann aon rud san alt seo maolú ar fheidhmeanna na gCoimisinéirí Achomhairc faoi alt 949N.

Aguisín D

Samplaí de threoracha a d’fhéadfadh na Coimisinéirí a thabhairt

aon cheann de na treoracha a cheadaítear faoi 949E;

treoir de bhun alt 949F a cheanglaíonn páirtí breise leis an achomharc;
treoir de bhun alt 949W a chuireann bac ar na himeachtaí achomhairc ar feadh tréimhse socraithe;
treoir a aontaíonn na páirtithe agus a chuireann siad faoi bhráid na gCoimisinéirí Achomhairc Ráiteas ar Fhíricí Comhaontaithe;
treoir a aontaíonn na páirtithe agus a chuireann siad faoi bhráid na gCoimisinéirí Achomhairc Leabhar Croí-Doiciméad;
treoir a aontaíonn na páirtithe agus a chuireann siad faoi bhráid na gCoimisinéirí Achomhairc Leabhar Údarás ina bhfuil gach reachtaíocht, cás agus ábhar a gcaithfear brath orthu le haghaidh an achomhairc;
treoir go n-ullmhóidh, go malartóidh agus go dtabharfaidh na páirtithe do na Coimisinéirí Achomhairc ráiteas faoin bhfianaise atá beartaithe a thabhairt ag aon fhinné a bheartaítear a ghlaoch ag éisteacht an achomhairc;

i gcás inar dócha go dtabharfaidh na páirtithe fianaise shaineolach de chineál teicniúil nó eolaíoch ar aird, treoir go dtiocfaidh saineolaithe ar bith, a bhfuil sé beartaithe go n-iarrfaidh na páirtithe orthu fianaise a thabhairt ag éisteacht an achomhairc, le chéile roimh an éisteacht agus ráiteas comhaontaithe a ullmhú ina sonraítear na réimsí sin ina n-aontaíonn na saineolaithe agus na réimsí sin a bhfuil difríocht idir na saineolaithe ina leith; agus,

treoir go n-ullmhóidh, go malartóidh agus go gcuirfidh na páirtithe (no páirtí amháin más iomchuí) ar fáil do na Coimisinéirí Achomhairc tráth nach déanaí ná 14 lá roimh an dáta a socraíodh le haghaidh éisteacht an achomhairc, achoimre i scríbhinn ar na hargóintí a chuirfear chun cinn ag éisteacht an achomhairc.

Aguisín E

Forálacha an Achta Airgeadais (Achomhairc Chánach) 2015 a bhaineann le héisteacht achomhairc Am agus ionad le héisteacht 949X.

(1) Ó am go chéile, ceapfaidh na Coimisinéirí Achomhairc amanna agus

ionaid le hachomhairc a éisteacht agus tabharfaidh siad fógra i scríbhinn i leith na

n-amanna agus na n-ionad sin do na páirtithe.

(2) Féadfaidh na Coimisinéirí Achomhairc éisteacht a chur ar atráth ar feadh tréimhse ar bith

a measann siad a bheith oiriúnach.

Eisiaimh ó éisteachtaí 949Z.

(1) Féadfaidh na Coimisinéirí Achomhairc aon duine a eisiamh ó éisteacht, nó cuid d’éisteacht—

(a) a measann na Coimisinéirí Achomhairc go gcuirfidh sé isteach ar an éisteacht nó gur dócha go gcuirfeadh sé isteach ar an éisteacht,

(b) a measann na Coimisinéirí Achomhairc gur dócha go gcuirfeadh a fhreastal cosc ar dhuine éigin eile fianaise a thabhairt gan srian,

(d) atá faoi 18 mbliana déag d’aois.

(2) Féadfaidh na Coimisinéirí Achomhairc finné a eisiaimh ó éisteacht go dtí go n-éilítear ar an bhfinné fianaise a thabhairt.

(3) Féadfaidh na Coimisinéirí Achomhairc treoir a thabhairt faoi alt 949E maidir leis na modhanna áirithe atá le húsáid chun duine a eisiamh ó éisteacht, nó cuid d'éisteacht.

Freastail páirtithe ag éisteachtaí

949AA.

(1) Freastalóidh achomharcóir ar aon éisteacht ach amháin nuair a ghabhann na Coimisinéirí Achomhairc leithscéal an achomharcóra as a bheith i láthair.

(2) I gcás achomharcóir, nó duine atá ag gníomhú faoi údarás an achomharcóra,

go mainneoidh sé freastal ar éisteacht ag an am agus san ionad a bhí socraithe don

éisteacht, caithfear leis an achomharc, faoi réir fho-alt (3), amhail is dá mba rud é

gur tarraingíodh siar an t-achomharc.

(3) D'ainneoin fho-alt (2), ní chaithfear le hachomharc amhail is gur tarraingíodh siar é má chuirtear iarratas i scríbhinn isteach tar éis an ama a socraíodh le haghaidh éisteachta, má tá na

Coimisinéirí Achomhairc sásta —

(a) gur cuireadh cosc ar an t-achomharcóir freastal ar an éisteacht mar gheall ar neamhláithreacht, breoiteacht nó cúis réasúnach eile, agus

(b) gur cuireadh an t-iarratas isteach ina dhiaidh sin gan moill míréasúnta.

(4) Féadfaidh oifigeach Ioncaim freastal ar aon éisteacht agus beidh sé i dteideal—

(a) a bheith i láthair ar feadh aon éisteachta ina hiomláine agus ag cinneadh an achomhairc, agus

(b) fianaise nó cúiseanna a thabhairt mar thaca le measúnú nó leis an ábhar inachomhairc eile lena mbaineann.

(5) I gcás ina measann oifigeach Ioncaim gur cheart méid níos mó a ghearradh ar achomharcóir ná an méid atá i measúnú atá faoi achomharc, ní choiscfidh aon rud i bhfo-alt (4) ar an oifigeach fianaise nó cúiseanna a thabhairt mar thaca le méid níos airde.

(6) I gcás ina dtugann na Coimisinéirí Achomhairc treoir faoi alt 949F chun páirtí in achomharc a dhéanamh do dhuine atá ainmnithe san alt sin, ní bheidh an duine sin i dteideal, gan toiliú na bpáirtithe eile san achomharc—

(a) I gcás éisteachta, nach mbaineann aon chuid de leis an ábhar a dhéanann difear do dhliteanas cánach an duine sin (‘an dliteanas lena mbaineann’), freastal ar aon chuid den éisteacht sin, nó

(b) i gcás éisteachta, ina mbaineann cuid de leis an dliteanas lena mbaineann agus a bhfuil cuid de nach mbaineann ar an dóigh sin, freastal ar an dara cuid

Ionadaithe na bpáirtithe

949AB.

(1) Éistfidh na Coimisinéirí Achomhairc aon abhcóide nó aturnae, nó aon duine ar ball de chomhlacht gairmiúil é (de réir bhrí alt 851A (l)), a thagann i láthair thar ceann páirtí.

(2) D'ainneoin nach dtagann duine a thagann i láthair thar ceann achomharcóra faoi fho-alt (1), féadfaidh na Coimisinéirí Achomhairc duine den sórt sin a éisteacht má tá siad sásta go bhfuil sé iomchuí déanamh amhlaidh.

Fianaise

949AC.

Féadfaidh na Coimisinéirí Achomhairc—

(a) cead a thabhairt fianaise a sholáthar ó bhéal nó i scríbhinn,

(b) glacadh le fianaise cibé acu an mbeadh an fhianaise sin inghlactha nó nach mbeadh in imeachtaí i gcúirt sa Stát, nó

(i) nár cuireadh an fhianaise ar fáil laistigh den am a cheadaíodh ag treoir,

(ii) gur cuireadh an fhianaise ar fáil ar bhealach nár chloígh le treoir, nó

(iii) measann siad go mbeadh sé míchothrom glacadh leis an bhfianaise.

Mionn

949AD.

(1)Féadfaidh na Coimisinéirí Achomhairc éileamh ar aon duine a thugann fianaise mionn a thabhairt i ndáil leis an bhfianaise.

(2) I gcás ina gcuireann na Coimisinéirí Achomhairc mionn ar dhuine, cuirfidh siad in iúl don duine atá ag tabhairt an mhionna go bhféadfadh sé a bheith inphionóis faoi alt 1066 fianaise bhréige a thabhairt.

Finnéithe a ghairm agus a cheistiú

949AE.

(1) Féadfaidh na Coimisinéirí Achomhairc aon duine a ghairm chun teacht i láthair os a gcomhair le ceistiú i gcás ina measann siad go bhfuil duine den sórt sin in ann fianaise a thabhairt a bhaineann le hábhar atá faoi achomharc.

(2) I gcás toghairm faoi fho-alt (1), ní mór —

(a) ach amháin nuair a thoilíonn an duine a thoghairtear le tréimhse níos giorra, cuirfear an toghairm chuig an duine sin 21 lá ar a laghad roimh dháta na héisteachta,

(b) an duine atá á ghairm a chur ar an eolas faoina theidlíocht iarratas a chur isteach chuig na Coimisinéirí Achomhairc an toghairm a athrú nó a chur ar leataobh mura raibh deis aige nó aici agóid a dhéanamh sular eisíodh í, agus

(3) Féadfaidh na Coimisinéirí Achomhairc teorainn a chur le líon na bhfinnéithe a fhéadfaidh páirtí a gcuid fianaise a chur chun cinn.

Cinntí ó bhéal

949AF.

Féadfaidh na Coimisinéirí Achomhairc, ag deireadh éisteachta, an cinneadh dá dtagraítear in alt 949AJ a dhéanamh ó bhéal ach laghdófar cinneadh den sórt sin go scríbhinn ina dhiaidh sin agus beidh feidhm ag an alt sin dá réir.

Aguisín F

An próiseas atá le leanúint ag na Coimisinéirí i gcásanna ina bhfuil feidhm ag Alt 933 (1) (d) den Acht Comhdhlúite Cánacha 1997 arna leasú mar chuid den phróiseas achomhairc nua933 (1)

(d) Ar iarratas a fháil faoi mhír (c), iarrfaidh na Coimisinéirí Achomhairc ar an gcigire nó ar oifigeach eile cóip den fhógra a eisíodh don duine faoi mhír (b) a thabhairt dóibh agus, ar chóip an fhógra a fháil, déanfaidh siad, a luaithe is féidir—

(i) an t-iarratas ar achomharc a dhiúltú trí fhógra i scríbhinn a thabhairt don iarratasóir ina shonraítear na forais lena ndiúltú,

(ii) an t-iarratas ar achomharc a cheadú agus fógra i scríbhinn dá réir don iarratasóir agus don chigire nó don oifigeach eile, nó

(iii) fógra a thabhairt i scríbhinn don iarratasóir agus don chigire nó d’oifigeach eile go bhfuil cinneadh déanta acu éisteacht a shocrú ag an am agus san áit a shonraítear san fhógra chun a chumasú dóibh a chinneadh an gceadófar an t-iarratas ar achomharc nó nach gceadófar.

Aguisín G

Leagtar amach in alt 949O, mar a cuireadh isteach le halt 34 d’Acht 2015, an nós imeachta atá le leanúint ag na Coimisinéirí agus iad ag déileáil le hachomhairc dhéanacha agus foráiltear mar seo a leanas

Achomhairc dhéanacha

949O.

(1) féadfaidh na Coimisinéirí Achomhairc glacadh le hachomharc déanach nuair—

atá siad sásta —

(i) gur cuireadh cosc ar an achomharcóir an t-achomharc a dhéanamh laistigh den tréimhse a shonraítear sna hAchta chun an t-achomharc sin a dhéanamh mar gheall ar neamhláithreacht, breoiteacht nó cúis réasúnach eile, agus

(ii) go ndéanfar an t-achomharc ina dhiaidh sin gan moill mhíréasúnta,

agus

go ndéanfar an t-achomharc laistigh de 12 mhí tar éis na tréimhse a shonraítear sna hAchtanna chun an t-achomharc a dhéanamh.

(2) D'ainneoin na tréimhse a shonraítear i mír (b) d'fho-alt (1) chun achomharc a dhéanamh, féadfaidh na Coimisinéirí Achomhairc glacadh le hachomharc a dhéanfar tar éis dheireadh na tréimhse sin nuair a bheidh feidhm ag mír (a) den fho-alt sin agus—

(a) go ndéantar aon tuairisceán a cheanglaítear a sheachadadh ar na Coimisinéirí Ioncaim faoi na hAchtanna amhlaidh, agus

(b) go bhféadfaidh an ceanglas i bhfo-alt (3) (a) nó (b) (nó iad araon de réir mar a bheidh)

a bheith comhlánaithe.

(3) Is ceanglas é gach ceann díobh seo a leanas a luaitear i bhfo-alt (2) (b)—

i gcás, i dtuairim na gCoimisinéirí Achomhairc, nach leor an tuairisceán dá dtagraítear i bhfo-alt (2) (a) chun go bhféadfar an t-achomharc a chinneadh, cibé faisnéis eile a chur ar fáil a chuirfeadh ar a gcumas, dar leis na Coimisinéirí Achomhairc, an t-achomharc a dhéanamh gan aon mhoill mhíchuí, agus

(b) go ndéantar achomharc i gcoinne measúnaithe, gur íocadh aon cháin a ghearrann an measúnú mar aon le haon ús ar an gcáin sin is inmhuirir faoi —

(i) alt 1080,

(ii) alt 159D den Acht Comhdhlúite Dleachtanna Stampála 1999,

(iii) alt 103 den Acht Airgeadais 2001,

(iv) alt 51 den Acht Cánach Fálta Caipitiúil 2003,

(v) alt 114 den Acht Comhdhlúite Cánach Breisluacha 2010, nó

(vi) alt 149 den Acht (Cáin Mhaoine Áitiúil) Airgeadais 2012,

de réir mar a bheidh, tráth a dhéanfar an t-achomharc.

(4) Chun críocha cinneadh a dhéanamh ar cheart glacadh le hachomharc déanach, féadfaidh na Coimisinéirí Achomharc cibé fiosrúcháin a dhéanamh a measfaidh siad a bheith riachtanach nó iomchuí agus féadfaidh sé é sin a dhéanamh trí éisteacht a reáchtáil.

(5) Ní mhaolaíonn aon rud san alt seo ar fheidhmeanna na gCoimisinéirí Achomhairc faoi alt 949N.